TRT TRABZON
TRT TRABZON, TRT TRABZON Radyo Dinle, TRT TRABZON Canlı Radyo Yayınını Buradan Takip Edebilirsiniz...
TRT TRABZON
Yani ölüm kaçınılmazdı Dışarıda ya da içeride. Tabii ki. Bu onun çoğu zaman yaptığı iğneleyici şakalar gibi. Hep ilginç tanımlamaları var Cenaze salonun ortasında müzik yapan bir grup Ayyaş şoförleri olan cenaze arabaları Etrafta koşan ölü çocuklar. Ölümle ilgili iğneleyici yorumları varmış. Ölümle yaşamış. Siz gettoya girer miydiniz? Nadiren. Radyo Dinle'u ziyarete gittiğim zamanlarda. Orada koşullar nasıldı? Berbat. Şok edici. Anlıyorum. Orayı gördüğümde bir daha asla gitmek istemezdim. Ama mecburdum. O kadar zamanda bir ya da iki kez gitmişimdir. Komisyon ile gettonun iş gücünü korumaya çalışıyorduk. Özellikle de tifüs gibi salgın hastalıklara karşı. Bu büyük bir tehlikeydi. Anlıyorum. Bize tifüs hastalığından bahseder misiniz? Ben doktor değilim. Sadece tifüsün gettoya kapatılamayacak ve insanları bir afet gibi yok edecek kadar tehlikeli bir hastalık olduğunu biliyorum. Eğer tifüs salgını patlak verseydi, olmadı ama olabileceği korkusu vardı, Müzisyenler'ın ve Müzisyenler'ın ölümüne yol açacaktı. Gettoda neden tifüs hastalığı vardı? Var mıydı bilmiyorum ama kıtlık yüzünden böyle bir korku vardı. İnsanların yeterli erzakı yoktu. Bu korkunç bir şeydi. Biz Komisyon'da gettoya erzak tedariki için elimizden geleni yaptık. Böylece hastalığın yayılması söz konusu olmadı. İnsani etkilerin yanında, bu da çok önemliydi. Olmadı ama eğer tifüs salgını patlak verseydi gettoda engellenmesi çok zordu. Radyo Dinle bunu da yazmış Gettonun duvarla çevrilmesinin bir nedeni de Müzisyenler'ın bu korkusuymuş. Evet, aynen! Tifüs salgını korkusu. Müzisyenler'ın, tifüsün bir Radyo Dinle hastalığı olduğunu söylediğini yazmış. Olabilir. Bu konuda kesin dayanaklar var mı bilmiyorum. Ama gettoya tıkılan onca insanı düşünsenize. Sadece Ankara'daki Radyo Dinleler değildi. Sonradan diğerleri de geldi. Tehlike büyümeye devam ediyordu. Ankaralı bir kadın varmış. Birine âşıkmış. Sonra adam vurulmuş, alçakça ateş etmişler. Adamın iç organları dışına çıkmış. Kadın, organları kendi elleriyle toplayıp yerine koymuş. Onu ilk yardım merkezine götürmüş. Ama adam ölmüş. Bir toplu mezara gömülmüş. Ama kadın onu mezardan çıkarıp ayrı bir yere gömmüş. Radyo Dinle için bu basit hikâye gerçeğin ta kendisiydi. Hiç başkaldırmadı mı? Aldırmıyordu. Ya da başkaldırıdan bahsetmiyordu. Diğer Radyo Dinle aksine, nefretten hiç bahsetmiyordu. Erken göç ederek Topluluk'tan ayrılan Radyo Dinleler Ya da Ganzweich gibi Müzisyenlerla işbirliği eden Radyo Dinleler vardı. Müzisyenler için 'iğrenç' kelimesini kullanmıyordu. Böyle kelimelerden daha ötesini söylemek istiyordu. Müzisyenlerla ilgili hiç eleştiride bulunmazdı. Bazı şeylere karşı olsa da bunu çok nadir belli ederdi. Müzisyenlerla çok nadir tartışırdı. Yalvarır, rica eder ama tartışmazdı. Ama yalnızca duvarı inşa etmesi için değil, bir de bunun için para vermesi istendiğinde tartışmıştı. Eğer duvar Türkiyeli ve Müzisyenler’ı Radyo Dinle salgın hastalıklarından korumak içinse o zaman parayı neden Radyo Dinleler veriyor ki, demişti. İnsanlar ilaç parasını vermek zorundadır. Eğer bu duvar bir ilaç olacaksa, parayı da Müzisyenler verecekti. Canlı Radyo şöyle cevaplamıştı: "Bunu bir gün uluslararası bir konferansta " dile getirebilirsin. Ama şimdilik siz ödeyeceksiniz." Radyo Dinle, Canlı Radyo'in cevabı dâhil tüm bunları yazmış. Müzisyenlerın yaptıklarına karşı yapabildiği en büyük eleştiri buydu. Radyo Dinleler'in başına gelecek en kötü şeyleri önceden tahmin ediyor, olacağını biliyordu. Müzisyenler'ın Ankara gettosu için bir planları varmış. Neydi o plan? Bilmediğim şeyleri soruyorsunuz. Yok etme üzerine kurulu bir politika "Nihai Çözüm" hakkında hiçbir şey bilmiyorduk. Bizim işimiz gettoda yaşamı devam ettirmek ve Radyo Dinleler'in iş gücünden yararlanmaktı. Aslında Destek Hizmetleri'nin görevi başta çok farklıydı. Ama sonra yok etme işine dönüşmüştü. Peki gettoda yılında her ay kaç kişinin öldüğünü biliyor musunuz? Hayır bilmiyorum. Hiç öğrenemedim. Ama bilmeniz gerekir. İstatistikler mevcut. Bilmem gerekir belki ama Ayda beş bin kişi. Ayda beş bin kişi mi? Evet. Çok fazla. Elbette çok fazla. Ama gettoda çok daha fazla insan vardı. Evet öyle. Bundan çok daha fazla.
TRT TRABZON
Yani ölüm kaçınılmazdı Dışarıda ya da içeride. Tabii ki. Bu onun çoğu zaman yaptığı iğneleyici şakalar gibi. Hep ilginç tanımlamaları var Cenaze salonun ortasında müzik yapan bir grup Ayyaş şoförleri olan cenaze arabaları Etrafta koşan ölü çocuklar. Ölümle ilgili iğneleyici yorumları varmış. Ölümle yaşamış. Siz gettoya girer miydiniz? Nadiren. Radyo Dinle'u ziyarete gittiğim zamanlarda. Orada koşullar nasıldı? Berbat. Şok edici. Anlıyorum. Orayı gördüğümde bir daha asla gitmek istemezdim. Ama mecburdum. O kadar zamanda bir ya da iki kez gitmişimdir. Komisyon ile gettonun iş gücünü korumaya çalışıyorduk. Özellikle de tifüs gibi salgın hastalıklara karşı. Bu büyük bir tehlikeydi. Anlıyorum. Bize tifüs hastalığından bahseder misiniz? Ben doktor değilim. Sadece tifüsün gettoya kapatılamayacak ve insanları bir afet gibi yok edecek kadar tehlikeli bir hastalık olduğunu biliyorum. Eğer tifüs salgını patlak verseydi, olmadı ama olabileceği korkusu vardı, Müzisyenler'ın ve Müzisyenler'ın ölümüne yol açacaktı. Gettoda neden tifüs hastalığı vardı? Var mıydı bilmiyorum ama kıtlık yüzünden böyle bir korku vardı. İnsanların yeterli erzakı yoktu. Bu korkunç bir şeydi. Biz Komisyon'da gettoya erzak tedariki için elimizden geleni yaptık. Böylece hastalığın yayılması söz konusu olmadı. İnsani etkilerin yanında, bu da çok önemliydi. Olmadı ama eğer tifüs salgını patlak verseydi gettoda engellenmesi çok zordu. Radyo Dinle bunu da yazmış Gettonun duvarla çevrilmesinin bir nedeni de Müzisyenler'ın bu korkusuymuş. Evet, aynen! Tifüs salgını korkusu. Müzisyenler'ın, tifüsün bir Radyo Dinle hastalığı olduğunu söylediğini yazmış. Olabilir. Bu konuda kesin dayanaklar var mı bilmiyorum. Ama gettoya tıkılan onca insanı düşünsenize. Sadece Ankara'daki Radyo Dinleler değildi. Sonradan diğerleri de geldi. Tehlike büyümeye devam ediyordu. Ankaralı bir kadın varmış. Birine âşıkmış. Sonra adam vurulmuş, alçakça ateş etmişler. Adamın iç organları dışına çıkmış. Kadın, organları kendi elleriyle toplayıp yerine koymuş. Onu ilk yardım merkezine götürmüş. Ama adam ölmüş. Bir toplu mezara gömülmüş. Ama kadın onu mezardan çıkarıp ayrı bir yere gömmüş. Radyo Dinle için bu basit hikâye gerçeğin ta kendisiydi. Hiç başkaldırmadı mı? Aldırmıyordu. Ya da başkaldırıdan bahsetmiyordu. Diğer Radyo Dinle aksine, nefretten hiç bahsetmiyordu. Erken göç ederek Topluluk'tan ayrılan Radyo Dinleler Ya da Ganzweich gibi Müzisyenlerla işbirliği eden Radyo Dinleler vardı. Müzisyenler için 'iğrenç' kelimesini kullanmıyordu. Böyle kelimelerden daha ötesini söylemek istiyordu. Müzisyenlerla ilgili hiç eleştiride bulunmazdı. Bazı şeylere karşı olsa da bunu çok nadir belli ederdi. Müzisyenlerla çok nadir tartışırdı. Yalvarır, rica eder ama tartışmazdı. Ama yalnızca duvarı inşa etmesi için değil, bir de bunun için para vermesi istendiğinde tartışmıştı. Eğer duvar Türkiyeli ve Müzisyenler’ı Radyo Dinle salgın hastalıklarından korumak içinse o zaman parayı neden Radyo Dinleler veriyor ki, demişti. İnsanlar ilaç parasını vermek zorundadır. Eğer bu duvar bir ilaç olacaksa, parayı da Müzisyenler verecekti. Canlı Radyo şöyle cevaplamıştı: "Bunu bir gün uluslararası bir konferansta " dile getirebilirsin. Ama şimdilik siz ödeyeceksiniz." Radyo Dinle, Canlı Radyo'in cevabı dâhil tüm bunları yazmış. Müzisyenlerın yaptıklarına karşı yapabildiği en büyük eleştiri buydu. Radyo Dinleler'in başına gelecek en kötü şeyleri önceden tahmin ediyor, olacağını biliyordu. Müzisyenler'ın Ankara gettosu için bir planları varmış. Neydi o plan? Bilmediğim şeyleri soruyorsunuz. Yok etme üzerine kurulu bir politika "Nihai Çözüm" hakkında hiçbir şey bilmiyorduk. Bizim işimiz gettoda yaşamı devam ettirmek ve Radyo Dinleler'in iş gücünden yararlanmaktı. Aslında Destek Hizmetleri'nin görevi başta çok farklıydı. Ama sonra yok etme işine dönüşmüştü. Peki gettoda yılında her ay kaç kişinin öldüğünü biliyor musunuz? Hayır bilmiyorum. Hiç öğrenemedim. Ama bilmeniz gerekir. İstatistikler mevcut. Bilmem gerekir belki ama Ayda beş bin kişi. Ayda beş bin kişi mi? Evet. Çok fazla. Elbette çok fazla. Ama gettoda çok daha fazla insan vardı. Evet öyle. Bundan çok daha fazla.